TARİH................. SULTANAHMET ve AYASOFYA

Cemal Reşid Rey, 11 Kasım 1963’te Cumhuriyet Gazetesi’nde yayınlanan “Atatürk ve Müzik” başlıklı yazısında anlatır:
“1926 Ağustosunda, Maarif Vekili Necati Bey bir Sanayi-i Nefise Encümeni (Güzel Sanatlar Komisyonu) toplamıştı. Bu encümene beni de davet etti. İşte o encümende alınan kararla mekteplerden alaturka musiki tedrisatı (öğretimi) kaldırıldı. Bu encümenimizin reisi rahmetli Namık İsmail ile rahmetli Çallı İbrahim, Necati Bey’e bir dilekçe sundular. Bu dilekçede ressamların eserlerini teşhir edecek bir galeriden mahrum bulunduğu belirtiliyor ve hükümetten bu iş için bir mahâl isteniyordu. 
Çünkü;“Câmide yukardan gelen ışığın az oluşu resimlerin en iyi şerâit (şartlar) altında teşhirine mânî idi. Bunun için kubbede delikler açılmalı...” şeklinde teklif sunuldu
Necati Bey kabul etmek üzere iken, Mimar Kemaleddin Bey’in pür hiddet söylediği sözlerden sonra bu karardan vazgeçildi.
Sultanahmet kurtulmuştu ama Sultan Abdülhamid devrinde 30 küsur sene boyunca devletin idare merkezi olan Yıldız Sarayı bu tartışmadan bir ay sonra, 1926 Eylül’ünde İstanbul Belediyesi’nin bünyesinde kumarhâne hâline getirildi!
New York Times Gazetesi, 16 Aralık 1926 tarihli nüshasındaki haberde “Amerikan Caz Orkestraları Birliği’nin Amerikan Büyükelçiliği vasıtası ile hem İstanbul Belediyesi’ne, hem de hükümete başvurarak Ayasofya’nın kendilerine tahsisini istedikleri yazıyordu…
New York Times Gazetesi’nin 12 Ocak 1927’deki haberi: Ayasofya’ya en geniş caz grubunu getireceklermiş!
1945’te bu defa Ayasofya için gelen bir başka teklif: İsviçreli organizatör Abbe Giossue Carlo Prada’nın Ayasofya’da Katolik âyini yapılması talebi ile ilgili yazışma (Cumhurbaşkanlığı İsmet İnönü Arşivi, Yer No: 2/12-35, Fihrist No: 8079)
Murat Bardakçı
Haber Türk 13.06.2020