GÜNÜN TARİHİ - AHİLİK TEŞKİLATI

Ahilik, takriben V. ve VI. yüzyıldan itibaren Türkistan’da Mâverâünnehir’de Türkler arasında gelişip, yaygınlaşmış bir san’at, ticaret, dayanışma ve yardımlaşma kurumudur. Ahilik teşkilâtının Anadolu’da kurucusu olan meşhur Türk bilgini, iktisatçısı ve san’atkârı Ahi Evran (1172-1262) dır.
Ahîlik Orta-Asya’dan itibaren görülen yüksek bir ahlâkın, misafirperverliğin ve san’atın uyumlu bir birleşimi olup, Türkçe “akı” yâni cömertlik felsefesinin, islâmi fütüvvet örfü ile kaynaşarak doğru sözlü ve doğru özlü olmak demektir.

Bu teşkilatta, esnaf ve san’atkârlara, iş yerinde yamak-çırak-kalfa ve usta hiyerarşisi ile mesleğin incelikleri öğretilirken, bir yandan da akşamları, Ahi toplantı ve misafir salonlarında, ahlâk eğitimi ve haftanın belli günlerinde de silâh tâ’lîmleri ve ata binme öğretimi yoluyla askerlik eğitimi uygulanıyordu.

Böylece, iyi ahlâkın, san’atın ve misafirperverliğin birleşimi olan Ahilik, daha Selçuklular devrinde o kadar itibarlı bir hâle geldi ki, bu kurum yüzyıllar boyunca, esnaf, san’atkâr ve meslek sahiplerine yön vererek, onların sosyal ve ekonomik alanda başarılı olmalarını sağlamıştır. Tarihte, köylerin, kasabaların, mahallelerin kurulmasında, şehirlerin genişlemesinde önemli yerleri olduğu açıkça ortaya çıkan Ahilerin, yol, emniyet ve medeniyetimizin kuruluşunda da büyük rolleri olmuştur.

Mustafa A. Arabacıoğlu
Ahilik Vakfı Genel Başkanı

Ey yüce milletimin Ahîler soyu!
Harama kilitliydi, kapınız ömür boyu,
İçimize her çağda koymadınız korkuyu,
Nerede bir hak varsa oradaydınız!

Halil Soyuer