TARİH - FİLEK KALESİ'NİN FETHİ

Macaristan’ın Osmanlı idaresinde kaldığı 150 sene içinde, Budin vâlilerinden en meşhuru Sokullu Mehmed Paşa’nın amcası oğlu Mustafa Paşa’dır. Bu Paşa, kapısında 1000’e yakın yiğit beslerdi.

Bu yiğitler, birçok Kale ve palanga fethetmişlerdir. Bunlardan Filek Kalesi’nin fethi ise, eşsiz bir kahramanlık destanıdır.

Filek kalesi, yüksek ve kayalık bir tepenin üstünde kartal yuvası gibiydi. Bu kaleyi top ile yıkmak, taarruz ederek almak mümkün değildi.

Mustafa Paşa’nın akıncılarının arasında, 25 yaşında tığ gibi bir delikanlı olan Demirbaş Hasan da vardı. Bir gün, Demirbaş Hasan yanına 40 seçme akıncı alarak, Filek Kalesini feth etmek için yola çıktı. Gece vakti kale önlerine varan 40 akıncı, kalenin karşısında bir kaya tepesine tırmandılar. 3-4 merdiveni kuşaklar ve iplerle sıkıca bağlayarak bir mazgal deliğine uzattılar. En önde Demirbaş Hasan çıktı. Mazgal deliğini ise, 800 okka (1.5 ton) kadar bir top kapatıyordu. Demirbaş Hasan, deliğin iki kenarına yapıştı, göğsünü de topun namlusuna dayadı. Ayaklarını merdivene basıp, kollarını gerince topu geriye doğru itti. Topun namlusu, deliğin dış duvarı hizasına kadar içeri girmişti. Demirbaş Hasan bu sefer de, namluya başını dayayarak, koca topu bu sefer de, namluya başını dayayarak, koca topu mazgalın ağzından uzaklaştırdı. Açılan delikten önce kendisi, sonra da diğer arkadaşları içeri girdiler. “Allah!...Allah!...” nidaları ile kısa zamanda kaleyi feth ettiler.

(Türkiye Gazetesi Osmanlı Tarihi Ansiklopedisi: 1/27)