1877 Plevne Müdafaası, Osmanlı Devleti'nin en zayıf döneminde, ayaklar altına alınmak istenen millî haysiyetimizi yeniden yüceltmiş bir savaştır. Bu savaşın kahramanı Gâzi Osman Paşa'nın adı yüzyıldan beri dillere destan olmuştur. Klâsik tab'iye usûllerine sığmayan ve bütün insanlığı imrendiren bu savunmada binlerce şehîd verdik. Rusların 50 000 asker ve 184 topuna karşı, 23 000 asker ve 53 topla müdafaada bulunan Gâzi Osman Paşa, düşmanın iki saldırısını püskürtmüş, 3. huruç harekâtında yaralanarak Vit Irmağı kıyısında, yarası sarılırken esir düşmüştü. Çar II. Aleksandre, kendini tebrik ederek şunları söylemişti:

"Benim esirim değil, misâfirimsin. Kılıcını sana verdim. Senin gibi cesûr, gayûr, yüksek liyâkâtlı bir kumandanla harb ettiğim için kendimi bahtiyar addederim!"

Büyük Paşamız, 2 ay sonra yurda dönmüştür. Sultan Abdülhamid Hân da, bu büyük askerimizi kucaklamış ve; "Sen benim yüzümü ağarttın. İki cihânda yüzün ak olsun!.." diye duâda bulunmuş, çok kıymetli hediyelerle taltîf etmiştir. Daha sonra Mabeyn Müşîri olan Gâzi Osman Paşa vefâtına kadar, tam 22 sene bu vazîfede kalmıştır.