TARİH.......... DÂRÜLÂCEZE

Asırları ve çağları aşan bir zaman diliminde Allahın lütfettiği nusret ile cihana hükmetmiş Devlet-i Aliyye’nin en sancılı zamanlarında Osmanlı tahtında bulunan Sultan Abdülhamid Hân, siyasî dehâsı, teknolojiyi takip eden merakı, el sanatlarındaki mahâreti ve birçok meziyetinin yanında, pek çok uygulamaları ile; tarih sahnesinde yerini almıştır. 
19. yüzyıl, devlet-i ebed müddet için elbette ki önceki asırlar ile kıyaslanamayacak kadar çok sıkıntılı ve sancılı bir dönemdir. Dârülâceze kurma düşüncesi de, devletin dört bir taraftan saldırılara maruz kaldığı zor bir zamanda hayata geçirilmiştir. Memâlik-i Âl-i Osman’ın sınırları içerisinde yaşamaya çalışan yetimlerin ve kimsesizlerin sokaklarda kalmasına yüreği dayanamayan cennet mekân Sultan Abdülhamid Hân, Dârülâceze’nin yapımı için devlet görevlilerini seferber etmiştir. Para sıkıntısını hatırlatan görevlilere, yakınlarından temin ettiği parayı teslim etmiş, yetmeyince 7.000 altın lira kıymetindeki eşyasını hediye etmiş, 10.000 altın lira da nakit olarak bağışlamıştır. Bir yardım kampanyası düzenleyerek, 50.000 altın lira toplanmıştır. Dersaâdet’in havadar yerlerinden biri olan Okmeydanı’nda muhteşem bir tesisi yaparak kimsesizlerin kimsesi olduğunu bir kez daha ortaya koymuştur. 6 Ekim 1892’de temeli atılan tesis, 19 Ağustos 1895’te bitirilmiştir. Mescid’den başka, Rum, Ermeni ve Yahudi ibadethâneleri de yapılmıştır.
Ayrıca, Kâbe’yi ve Hazret-i Peygamber’in Ravza-ı Mutahhara’sını restore ettirip, tezyinatını yaptırmış, Mekke’de sağlık tesisleri kurmuş, Ayn-i Zübeyde gibi Harem için hayat suyu yerine geçen isale hatlarını hayata geçirmiş, Osmanlı coğrafyasını câmi, mescid, türbe, dergâh, namazgâh, çeşme, hastane ve okullarla donatmıştır.
İstanbul’da bugün ayakta olan pek çok yapı, Sultan Abdülhamid döneminden kalan yapılar olduğu ve bu yapıların pek çoğunun hâlâ işlevselliğini koruduğu da bir gerçektir. Bugün hâlâ hizmet veren; Şişli Etfal Hastanesi, Darülaceze Müessesesi, Haydarpaşa Liman ve Garı, Galata Rıhtımı ve Gülhane askerî Tıp Akademisi... de hâlâ ilk günkü gibi hizmet veren eserlerden bâzılarıdır.