EKONOMİ............. YAP-İŞLET-DEVRET MODELİ

Son 20 yılda Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) modeli ile yapılan yatırımlarda devletin kasasından bir kuruş çıkmadan 38 proje için 37,5 milyar dolarlık yatırım yapıldı. 2025’ten itibaren elde edilecek gelirleri, yapılacak ödemelerin üzerinde olacak. Dolayısıyla devlet, ilâve gelire kavuşacak.
İstanbul Havalîmânı: 2018 yılında açılan ve en büyük yatırımlarımızdan, dünyanın en büyük havalimanlarındandır. Büyük tartışmalara rağmen 22 milyar euro bedelle yapıldı. 76.5 milyon metrekare alan ve 4 etaptan meydana geldi ve 200 milyon yolcuya hizmet ediyor. 2039 tarihinde devletin hizmetine geçecek. 2021 yılında Dünyada en çok yolcu taşımada 2. oldu.
Avarasya Tüneli: İstanbul’un iki yakasını birbirine bağlayan alternatif geçiş yolu, KÖİ modeli ile 1.245 milyar dolarlık projeyle yapıldı. 2016 yılından bugüne yaklaşık 8 milyar lira tasarruf elde edildi. (2022 yılı başına kadar) 73,5 milyon araç geçti. 120 milyon saat zaman ve 160 bin ton yakıt tasarrufu, 69 bin ton da emisyon azalımı sağlandı. Yapım maliyeti 1 milyar 245 milyon dolardı. 25 yıllık işletme döneminde 2023’e kadar sübvanse edilecek. Her yıl garanti üstü gelirden devletin kasasına ilâve olarak 140 milyon dolar para girdi. 2040 yılında devlete devredilecek.
Osmangazi Köprüsü: Yatırım bedeli 9 milyar dolar oldu. 35,93 metre genişliği ve 2.682 metre uzunluğu ile 2019’da işletmeye açılan dünyanın 4. en uzun açıklıklı asma köprünün işletme süresi 15 yıl sonra bitecek. 2035 yılında devletin olacak.
Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu: Köprünün üzerinde, 8 şerit araç yolu, 2 hat tren ve 2 yaya yolu bulunuyor. 59 m genişliği ile dünyanın en geniş köprüsü ve 320 metre kule yüksekliğiyle, dünyanın en yükseği oldu. Kuzey Marmara Otoyolu 2016 yılında hizmete açıldı ve devlete devri 2 Ağustos 2024’te olacak.
1915 Çanakkale Köprüsü: 18 Mart 2022 yılında hizmete açılan dünyanın en geniş (45 m) asma köprüsü’nün projesinin toplam maliyeti 2 milyar 545 milyon Euro’ya maloldu. işletme süresi 2034’de dolacak.
Ankara-Niğde Otoyolu: Türkiye’nin en akıllı yolu olarak yapılan ve 2020 yılında hizmete giren Ankara-Niğde Otoyolu, 3 yılda tamamlandı. 2035 yılında devlete devredilecek.