SOHBET....... DİLİ GÜNAHTAN KORUMALI

İslâm ahlâk kitaplarında, insanın diliyle işlediği günahların 60 kadar olduğu sayılmaktadır. Bunlardan en kötüsü, dili ile küfre sebep olan bir söz söylemektir. Konuşurken sakınmamız lâzım olan şeylerden bazıları:
Konuşurken, kendini övmekten sakınmalıdır. Kendisi ile alâkalı olan şeyleri övmek, medhetmek, kendini medhetmeye götürürse, kendini medhetmek olur. Güzel niyetle olursa, Allahü teâlânın nîmetlerini söylemek olur. Yahut ilim ve amelde kendine uymaları için olursa câizdir.
Konuşurken, verdiği sözü yerine getirmemekten ve ahdi bozmaktan sakınmalıdır. Sözleşme iki taraftan olur. Söz verme bir taraftan olur. Bile bile verdiği sözü tutmamak yalandır ve haramdır. Münâfık sıfatıdır. Yerine getirmek kastiyle söz verse, sonra yerine getirmek mümkün olmasa, haram olmaz. Fakat tenzihen mekruhdur.
İmâm Ahmed bin Hanbel mezhebinde; “Sözünde durmak vâcibdir. Yerine getirmek kastiyle söz verip, sonra sözünde durmamak haramdır.” 
Çok insanlar vardır ki, konuşma arasında; “Allahü teâlâ bize mal veya para verirse, sadakalar verip, çok iyilikler yaparız ve iyilerden oluruz.” derler. Allahü teâlâ fazladan onlara mal veya para verince, bahîllik, cimrilik edip, farz olan zekâtlarını bile vermezler.
Konuşurken, bir kimseyi haksız yere dil ile incitmekten sakınmalıdır. Ayıplamak, câiz değildir. Müminin ırzı, kanı gibidir. Kalbini kırmak, onu üzmek, çok kötü ve tehlikeli bir iştir. Bir kimse bir mü’min kardeşine bir zarar vermek isterse, Allahü teâlâ da ona zarar vermek ister. Akıllı ve olgun insan odur ki, haksız yere kimseyi incitmez, bilâkis herkese iyilik eder. Bunun için, bir kimseye sövmekten de sakınmalıdır. Sövmek, bir kimsenin şanına yakışmayan şeyi ona söylemeye denir.
Konuşurken, fuhuş söylemekten çok sakınmalıdır. Fuhuş, ayıp olan şeyleri dille söylemektir. Çok çirkin ve kötü bir iştir. Fâsık ve edepsizlerin işidir. Söylemek gerekiyorsa, kinâye yolu ile söylemelidir. 
Hasan Yavaş TÜRKİYE GAZETESİ
                    05.01.2022