TARİH............... SÜRGÜNDEKİ OSMANLI HÂNEDÂNI (1)

Sürgüne gönderilen Osmanlı hanedânı mensupları kısa zaman içinde büyük bir sefâlete düştü. Bunlara yardım eli uzatmak isteyenler, başka engele takıldı. Hudut hârici edildikleri zaman, ellerine tek gidişe mahsus pasaport ve 1000 İngiliz lirası tutarında para verilmişti. Bir müddet sonra, acı hakikat bütün çıplaklığı ile ortaya çık­tı. 
Hicaz Meliki Şerif Hüse­yin; “Osmanlı ailesinin İslâmiyete ve Müslümanlara yaptığı hizmetler inkâr edilemez; kahramanlıkları küçük görülemez. Bu ailenin ihtiyaçlarını karşılamayı ve mâişet sıkıntısı çekmelerine mâni olmayı, İslâm kardeşliğinin bir icâbı görüyoruz. Ecri büyük olan bu işe iştirak etmek isteyen mertlik erbabının, Mekke-i Mükerreme’de bulunan vekillerimize arzularını bildirmeleri lâzım gelir.” diye beyannâme yayınladı. San Remo’daki Pâdişaha 2400 lira gönderdi... Ancak İngilizler, Ankara’yı küs­türmemek adına, hânedânın para sâhibi olmasını istememiştir. 
Haydarabad Nizamı, hanedânın hâlini öğrenince, esaslı bir yardım etmek istemiş; İngilizleri râzı edebilmek için de, Halîfe’nin meteliksiz ve açlıktan ölmek üzere olduğunu vurgulamıştır. Yardım için İngiliz ve Fransız hükûmetine, Hindistan racalarına şehzadelerin yazdığı mektuplar, okuyanın içini parçalar...
Böylece sürgünün ilk seneleri inanılmaz sefalet içinde geçti. Sultan Vahîdeddin’in tabutuna alacaklılar haciz koydular. Borçları, Şerif Faysal ve Abdullah ödedi. Sultan Hamid’in hayattaki zevcesi, hükûmete müracaat ederek, devlet reisi ve ordunun başkumandanının dulu sıfatıyla maaş talebinde bulunduysa da, reddedildi. 
1931’de Halîfe Abdülmecid Efendi’nin kerîmesi Dürrişehvar Sultan, Haydarabad Nizamı’nın oğlu ile evlenince, hânedânın bir kısmı, biraz gün yüzü görebildi. Nizam, İngilizlerin izin verdiği limit içinde, hanedânı maaşa bağladı. II. Cihan Harbi’nden sonra Hindistan kurulup, Nizam sürgüne çıkınca, bu da kesildi. 
Adnan Menderes iktidara gelince örtülü ödenekten bâzı hânedân efradına maaş bağlattı; hanımların sürgünden dönüşüne izin çıkardı...                                          (Devamı yarın)