TARİH...... AÇIK HAVA MÜZESİ SEMERKAND
Orta Asya’nın en eski kentlerinden biri olan Semerkand’ın kuruluşu M.Ö. 400 yılına kadar (adı Marakanda) iner. Semerkand, Zerafşan ırmağının aşağı çığırına birkaç km uzaklıkta, deniz seviyesinden 320 m yükseklikte kurulmuştur. M.Ö. 329’da Büyük İskender’in işgâline uğrayan Semerkand; M.S. 6. yüzyılda Orta Asya Türkleri’nin, 8. yüzyılda Müslüman Arapların egemenliği altına girmiştir. İslâm devrinde şehir en parlak dönemini yaşamıştır.
O dönemlerde Semerkand, Türkistan’ın en büyük yerleşme birimidir. Bu büyüklüğünü, coğrafî konumunun elverişli olmasına, verimli topraklara sâhip olmasına ve ticâret yollarının kesişme noktasında yer almasına borçludur. Cengiz Hân’ın istilâsından önce şehirde, 100.000 aile yaşamaktaydı. Buna göre de, Semerkand’ın nüfusunun 500 ile 600 bin dolayında olduğu söylenebilir. 1936 yılında 154.000 kişiyi barındıran Semerkand, 1993’de 566 000 kişiye ulaşmıştır. Cengiz Hân, 1220 yılında şehri yerle bir etmiştir. 1365’de Timur bu şehri devletinin başkenti yapmıştır. Semarkand’da çok sayıda tarihî eser bulunmaktadır. Medreseler, türbeler, külliyeler ve câmiler şehrin her tarafına yayılmıştır. 1437’de Uluğ Bey tarafından yaptırılan ve kalıntıları 1908’de ortaya çıkarılan Gözlemevi, Semerkand’ın geçmişte büyük bir bilim ve teknoloji şehri olduğunu ortaya koyar. Semerkand, Orta Asya’da İslâm sanatı ve medeniyetinin gerçek bir müzesi gibidir. Güremir denilen ve altın yaldızlı mavi kubbesiyle dikkati çeken Timur’un türbesi; Peygamberimiz’in yeğeni Hazret-i Abbas’ın küçük oğlu Hazret-i Kusem’in türbesi; Semerkand’a yarım saat uzaklıkta, Hertenk köyündeki İmam Buharî türbesi bunlardandır.
Kumlu Meydan’da 15 ve 17. asırlar arasında yapılmış üç önemli medrese vardır. Bunlardan ilki, 1417-1428 yıllarında yapılan Timur’un torununun adını alan Uluğ Bey Medresesi’dir. Medresenin kapısında; “Kadın, erkek bütün Müslümanlar’ın ilim tahsil etmesi farzdır.” diye yazılıdır.
Tarih ve Medeniyet
ZEKÂ BULMACASI............15 ÖGRENCİ
Bir sınıfta 15 öğrenci var. Bu öğrenciler her gün 3 kişilik 5 sıra hâlinde yürüyüş yapıyorlar. Aynı öğrencilerin hiçbiri, aynı arkadaşla bir sıraya denk gelmeyecek şekilde, 7 gün nasıl dizilirler? (Cevabı yarın)