TARİH........... OSMANLILARDA SANAYİ

XVIII. asır başlarında Osmanlılar sanayi inkılâbına başladı. Kâğıt, çini, porselen, dokuma fabrikaları kuruldu. 1730’daki darbede sona erdi.
Sultan III. Mustafa, Sultan I. Abdülhamid ve Sultan III. Selim, Sultan II. Abdülhamid Hân sanayileşmeyi tekrar ele aldılar. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde mühendis mektepleri kuruldu.
Kurulan bâzı büyük fabrikalar:
• K. Çekmece Baruthanesi (1800)
• Beykoz Kâğıt Fabrikası (1804)
• Beykoz Deri Fabrikası (1812)
• Paşabahçe İspirto Fabrikası (1822)
• Eyüp İplik Fabrikası   (1827)
• İslimye Çuha Fabrikası (1830)
• Selimiye Makarna Fabrikası (1830)
• Feshâne-i Âmire        (1839)
• İslimye Şayak Fabrikası (1840)
• Z. Burnu Demir Fabrikası (1843)
• Yedikule Şimendifer Fabrikası 
(1843)
• Hereke Kumaş Fabrikası (1843)
• İzmit Çuha Fabrikası (1844)
• Beykoz Çini Fabrikası (1845)
• Hereke Çuha Fabrikası (1845)
• Bursa İpek Fabrikası (1846)
• İzmir Basma Fabrikası (1847)
• Söke Meyan Balı       (1849)
• Bakırköy Bez Fabrikası (1850)
• İzmir Yağ Fabrikası   (1850)
• Beyrut İpek Fabrikası (1851)
• Dolmabahçe Gazhanesi (1853)
• Rize Kumaş Fabrikası (1855)
• İstinye Askerî Tersanesi (1856)
• İzmir Kumaş Fabrikası (1861)
• Manastır Arpasuyu Fabrikası (1862)
• Beylerbeyi Gazhanesi (1862)
• Beykoz Mum Fabrikası (1863)
• Edirne İpek Fabrikası (1864)
• Trablusgarp Zeytinyağı Fabrikası                            (1864)
• Kula Mensucat Fabrikası (1866)
• Mühimmat Fabrikası (1868)
• İzmir Yağ Fabrikası (2) (1870)
• Kırkağaç Çırçır Fabrikası (1876)
• İzmit İpek Fabrikası   (1880)
• Yedikule Gazhanesi  (1880)
• Cibali Tütün Fabrikası (1884)
• Beykoz Ayakkabı Fabrikası (1884)
• Yıldız Çini Fabrikası   (1890)
• Kayseri Güherçile Fabrikası (1891)
• Kadıköy Gazhanesi   (1891)
• Tanen (Asit) Fabrikası (1891)
• Eskişehir Demiryolu Fabrikası 
(1894)
• Konya Güherçile Fabrikası (1896)
• Osmanlı Kibrit Fabrikası (1898)
• Z. Burnu Silah Fabrikası (1902)
• Z. Burnu Asit Fabrikası (1902)
• Z. Burnu Kimya Fabrikası (1902)
• Adana Kumaş Fabrikası (1907)
• Silahtarağa Santrali   (1910)
• Üsküdar Elektrik Fabrikası (1911)
• Deri ve kundura Şirketi (1913)
• Galata Pil Fabrikası   (1917)
Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci
TÜRKİYE GAZETESİ
06.09.2021