MAKALE.................. CÂMİLERİMİZ

Önceki zamanların müezzinleri nasıl takdir ve tebrik edilmez! Müezzin efendiler, günde 5 kere 50-60 basamak inip çıkarak şerefede ezan okurlardı. Durup hürmet edilen, nisan yağmuru gibi şehrin üstüne çisil çisil yağan, insan sesinin saf güzelliğindeki bu ezanlardı. Müezzinler, minâre kıvrımlarını elde ya bir idare lâmbası veya mumla tırmanırlardı.
Erken Cumhuriyet uygulamasında bu asliyet ve güzelliğe kıyıldı. Sonrasında bu ideolojik niyet ve tasarrufun önemli bir kısmı Diyanetçe benimsendi. Bugün hoparlör sesi, ezana mahiyet değiştirmektedir. Madenî seste rûhanî bir taraf kalmıyor. Diyanet’in mükerrer tebliğlerine rağmen müezzinler minareye çıkmıyorlar. Yeni inşa edilen câmilerde minârelere asansör yapılsa bile çıkılmayabilir. Daha garibi şudur; bâzı yeni câmilerde şerefe yoktur. Mesele ezan, hoparlör ve minâreden ibaret değildir. Cemaat, artık mikrofon ve hoparlörü ibâdetin bir parçası görmektedir. Safta 3 kişi bile olsa imam, ancak mikrofonla namaz kıldırabilmektedir.
Diyanetin bu meselelere dair ciddî fikrî mesailer yapması gerekir. Hoparlör, mikrofon ibâdet ve rûhaniyeti bozmaktadır. Diğer yandan yine Diyanet’in mükerrer ikazlarına rağmen sıra, tabure ve sandalyeler câmilerde mihraba doğru mevzi kazanmaya devam ediyor. Bugün yeni nesiller münâdiyi zâten bilmezler ama müezzinin şerefeye çıkıp ezan okuduğunu da bilmiyorlar. Bu gidişle 50 sene sonra insanlar; “Bir vakitler mü’minler, câmide diz çöküp yere oturur ve alınlarını secdeye koyarlarmış.” diyebilirler!
Ibâdette oynanmadık ne kaldı? Namaz, hutbe, hoparlör, ezan, şerefe ve takvim bir şekilde farklılaştı. 12 Eylül darbecileri, namaz vakitlerini değiştirdi. Sonra Diyanet, o yolda gitti. Bugün birkaç tane farklı namaz takvimi var. Diğer taraftan câmiler son bir asırda hiç olmadığı kadar temiz, pırıl pırıl. Yerden ısıtmalı. Musluklardan sıcak sular akmakta... 
Başlangıcından 20. Asrın ilk çeyreğine kadar aynı şekil, usul esas ve samimiyetle yaşanan İslâm ibâdeti, bu tarihten sonra başkalaştırıldı.       

Rahim Er               TÜRKİYE GAZETESİ         23.08.2019