وقت اجتماع
همانگونه که ماه، به حرکات روزانه آفتاب و ستاره ها که از شرق به غرب می باشد اشتراک می کند، در اطراف کره زمين از غرب به شرق نیز حرکت می نماید. اين حرکت، از حرکت سالانه خورشيد که از غرب به شرق می باشد سريعتر است. ماه، در اين حرکتش، يک درو خود را در ۲۷ روز و ۸ ساعت اتمام می کند. در حین حرکت ماه در اطراف کره زمين از غرب به شرق، هنگامیکه ماه بميان دنيا و خورشيد بیاید، هر سه در يک راستا قرار می گيرند. يعنی، در هنگام گردش ماه در اطراف کره زمين، ماه و آفتاب در یک طرف دنیا آمده، هر سه در يک راستا قرار می گيرند. به اين حال، اجتماع نَيِّرَيْن (پيوستگی[۱]) گويند. هنگاميکه ماه در اين حالت باشد، روی ماه که به طرف ما متوجه است تاریک می باشد. ماه را نمی توانيم ببينيم. به اين زمان، (مُحاق) گويند. زمان محاق ثابت نبوده، مابين ۲۸ ساعت تا ۷۲ ساعت در تغيير است. وقت اجتماع، کاملاً وسط زمان محاق بوده، برای هر ماه در روی صفحهٔ تقویم ما نوشته شده است. مدت زمان مابين دو وقت اجتماع ۲۹ روز ۱۳ ساعت می باشد.
هنگاميکه ماه به حرکت خود ادامه ميدهد، قبل از آنکه از حالت اجتماع، ۸ درجه (تقريباً ۱۴ ساعت) بگذرد، يعنی، هنگاميکه فاصله زاويه بين دو نيم خطی که دنيا را به ماه و دنيا را به خورشيد وصل می کند کمتر از ۸ درجه (کمتر از ۱۴ ساعت) باشد، هلال در هيچ زمان و مکانی قابل رؤيت نخواهد بود. هنگاميکه حداکثر ۱۸ درجه شود، ماه از محاق رها شده، در هنگام غروب خورشید، در ظرف مدت ۴۵ دقيقه، در طرف غرب، در بالای خط افق، هلال ماه نو ديده ميشود. اما، از سبب ۵۷ دقيقه پارالاکس يعنی اختلاف منظر اش هنگاميکه به افق، ۵ درجه نزديک شود، نمی تواند ديده شود. در وقت رها شدنش از محاق، در هر مملکتی که خورشيد در حال غروب باشد، در مملکت هايی که در همان طول قرار داشته باشند، هلال ديده می شود. در ساعات بعدی و شب های بعدی، در مملکت هايی که در غرب اينها قرار دارند نيز بعد از غروب خورشيد می تواند دیده شود.
در جاهايی که ماه های قربان و رمضان بوسيله شاهدان بطور مشروع درک و فهميده نشود، با اصول روشنايی اولين روز ذی الحجه و ازين جا نيز دهمين روز آن، يعنی اولين روز عيد قربان حساب کرده می شود. اولين روز عيد، آن روزی است که با اين حساب بدست آمده است. ويا يک روز بعد می باشد. نميتواند يک روز قبل باشد. زيرا ماه را در سماء قبل از طلوع نميتوان ديد. برای اينکه با احتیاط حرکت کرده شود، قربانی ها را در روز دوم عیدیکه با حساب یافته شده است، باید ذبح کرد. اولين روز عيد قربان نيز، با رؤيت هلال ماه ذی الحجه فهميده ميشود. جستجوی هلال ماه ذی الحجه در سماء، يک عبادت است.
امساکيه های متفاوت
تذکر مهم؛
اوقات نماز و روزه که در اين امساکيه موجود است، از تقویمی بنام (علمیه سالنامه سی) که برای سال ۱۳۳۴ هجری قمری [۱۹۱۶م.] از طرف (المشيخة الاسلاميه) که عاليترين مقام علمای عثمانی ميباشد تهیه گردیده است و از کتاب (اوقات شرعی مخصوص به ترکيه) رصدخانه قنديللی دانشگاه استانبول که با تاريخ ۱۹۵۸م. و بشمارهٔ ۱۴ نشر گردیده است، گرفته ايم.
برای همین اوقات یعنی درباره عین اوقات، در تقويم ضيا مربوط به سال ۱۹۲۶ ميلادی چنين ميگويد که: (اين تقويم، از طرف رياست هيأت مشاورهٔ امور دينی تدقيق شده و با تصديق رياست جليه طبع گرديده است).
در امور دینی، اوقات نماز و روزه ای را که از طرف علمای هيأت (آسترونومی) و علمای اسلام تصديق شده باشد بايد بکار برد.
در بين هیأت علمی تهيه کنندگان تقويم ترکيه، مفتی ها و متخصصان محاسبه اوقات نماز نيز موجود می باشد. اين هیأت، در محاسباتیکه با استفاده از جديدترين تجهيزات الکترونيکی انجام داده اند، اوقات نمازی را بدست آورده اند که علمای اسلام و علمای هیأت بيان فرموده اند. در ترکیه، تا به سال ۱۹۸۲ میلادی، هیچ کسی، مدت تمکین را تغییر نداده است. همه علما و اولياء و شيخ الاسلام ها و مفتی ها و همه مسلمانان در طول اعصار نمازهای خود را در اين اوقات شرعی بجای آورده اند و به روزه های خود با تابع شدن به اين اوقات شرعی شروع کرده اند. در تقویم های دیواری مربوط به تقویم ترکیه، در اوقاتیکه از طرف تقویم ترکیه در اینترنت به نشر میرسد و در امساکیه های رمضان شریف که از طرف تقویم ترکیه تهیه میگردد، مدت تمکین تغییر داده نشده، اوقات نماز و روزه، بطور صحيح بيان گردیده است. اکنون نیز هر مسلمان بايد از اين اجماع مسلمين پيروی کند.
دقت: وقت امساک، وقت شروع به روزه است. در هر جای ترکيه، نماز صبح، ۱۵ دقيقه بعد از وقت امساک ادا کرده می شود.
در وقت ساعت قبله، رو بآفتاب ايستادن، همانا رو به قبله ايستادن است.
مديريت محاسبه تقويم ترکيه
آدرس ای ميل ما: bilgi@turktakvim.com
(۱)Conjunction