TARİH - İNGİLİZ BAKANIN İTİRAFI

Londra-İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, “Bugün bir bakan olarak karşıma çıkan pek çok meselenin, İngiltere’nin sömürgeci geçmişinden kaynaklandığını” söyledi. Bu meselelerin başında Arap-İsrail çatışmasıyla, Keşmir geliyor. Jack Straw, bu hataları vahim olarak nitelendirdi ve sayılarının imparatorluğun son döneminde arttığını belirtti.
İngiltere’de yayınlanan New Statesman dergisine mülâkat veren Dışişleri Bakanı Jack Straw, günümüzde Orta Doğu ve Güney Asya’da yaşanan kimi siyasi meselelerin, İngiltere’nin imparatorluk döneminde alınan kararların sonucu olduğunu söyledi. Özellikle de, bir yandan 1917 tarihli Balfour Bildirgesi’yle Yahudilere devlet sahibi olma sözü verilirken, öte yandan da o dönemde İngiliz mandası altında yaşayan Filistinlilere güvenceler verilmesinin “dürüst olmayan bir davranış” olduğunu belirtti. Ayrıca, İngilizleri İskoçyalılar, Galliler ve İrlandalılara zulmetmekle suçlamıştı. Jack Straw’ın bu sözleri de, İngiltere medyasında şimdiden hummalı bir tartışma başlattı. İngiltere Başbakanlığı, Jack Straw’ın bu değerlendirmesini, mantıklı bir tarih izahı olduğunu bildirerek savundu.
Dışişleri Bakanı, ayrıca modern Irak’ın sınırlarını “mantık dışı” diye niteledi. Bu sınırlar, Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’nı kaybetmesinden sonra, İngilizler tarafından çizilmişti. Jack Straw, ayrıca Hindistan’ın bağımsızlığının ardından, Keşmir hızla Pakistan’la Hindistan arasında bir mesele hâline gelirken de, İngiltere hükümetinin pasif kaldığını kaydetti. Jack Straw İngiltere tarihi hakkında bundan önce de tartışmaya sebep olacak çıkışlar yapmıştı.
BBC diplomasi muhabiri Barnaby Mason, Dışişleri Bakanı’nın görüşlerinin “kimden gelirse gelsin şaşırtmayacak” görüşler olduğunu belirterek diyor ki: “Dünyada kabul gören bu görüşleri, İngiltere’deki solcular da yıllardır dile getiriyordu. 30 yıl önce bir öğrenci lideri olan Jack Straw da, sol kanadın sözünü esirgemeyen bir mensubuydu. Ama şimdi böyle samimi açıklamaların pek yapılmadığı bir makamı işgal ediyor; Dışişleri Bakanı.”
Keşmir ile Filistin’de imparatorluk dönemindeki uygulamaları eleştiren Jack Straw Zimbabve’de yaşananları yorumlarken de, Afrika’daki ilk sömürgecilik girişimlerinin toprak elde etmekten ibaret olduğunu söyledi. İngiltere, “Liberal emperyalizm” diye bir kavramı ortaya atarak, batının, büyük çaplı zulümlere, katliamlara ve insanî felâketlere müdahelelerini meşru göstermeyi hedef alıyor.
Türkiye 17.11.2002