TARİH - BARAT HACI

Doğu Türkistan Davası’nın efsanevî mücahidlerinden, Çin zindanlarında ömrünün 27 senesini hücrede geçiren 93 yaşındaki Barat Hacı, Hac farizasını ifâ ettikten sonra, Mekke’de vefât etti. (2003) Ömrünün tamamını, zulüm, gözyaşı, işkence ve kurtuluş mücadelesiyle cephede ve hücrede geçiren Barat Hacı, ak sakalı, başında dopbağ’ıyla, bir elinde Al Bayrak, diğerinde Gök Bayrak’la, ülkemizde yapılan Doğu Türkistan mitinglerinde en önde, defalarca ekranlara çıktı. 16.10.1910 yılında Doğu Türkistan’ın Kaşgar şehrinde doğdu. Berat Gecesi’nde doğduğu için, adını Barat koydular. Babası Hacı, tüccardı. 8 yaşında dînî tahsil için medreseye gönderildi. 5 yıl tahsil yaptıktan sonra 1930’a kadar babası ile ticaretle uğraştı. 1932’de, Hoca Niyaz Hacı’nın Kaşgar çıkartmasıyle beraber evine Mücahit olarak döndü. 1933’de kurulan Şarkî (Doğu) Türkistan İslâm Cumhuriyeti’nin ilânına kadar Kaşgar civarındaki savaşlara iştirak etti. 1945’te Doğu Türkistan Cumhuriyeti’nin ilânına kadar kendi komutanlığında bir kaç bölgeyi düşman elinden kurtardı. 1949’da bu devletin Kızıl Çin ile yaptığı antlaşma ile, 1952’ye kadar binbaşı olarak görev yaptı. Silahlı Kuvvetler dağıtılınca,1960’a kadar mücadelesini ferdi olarak sürdürdü. Bu sırada, hükümet mensupları teker teker idam edilmeye, yahut hapse atılmaya başlandı. Barat Hacı’nın ikinci hapis hayatı da bu yıllarda başladı. 1960’dan 1981’e kadar 21 sene Çin zindanlarında, hücrede kaldı. Bütün ihtiyacını hücrede görmek zorundaydı. “Uzayan tırnaklarımı beton duvarlara sürterek kısaltırdım. Saçlarımı da kopararak kısaltırdım. Hücremde geceleri Kur’ân-ı Kerîm okurdum. Vücudum kireçlenmesin diye gündüz idman yaptım. Bir gün yedim, bir gün oruç tuttum. Hiç bezmedim, yılmadım ve intiharı düşünmedim. Beni Allahü teâlâ korudu...” şeklinde anlatırdı. Hücrede elleri ve ayakları demir prangalarla bağlı olarak kaldı. Bir kaç defa günlerce baygın yattığı için, öldü zannedilip ailesine teslim edildi. Ölmediği anlaşılınca tekrar geri hücreye konuldu. Hapisten çıktığında 38 kiloya kadar düşmüştü. Rûhu şad, mekânı Cennet olsun!
Türkiye Gazetesi 6.03.2003