MAKALE - TORYUM MADENİ

Dünyada mevcut, toryum rezervleri 1 milyon 200 bin tondur. Bunun ise 800 bin (789 bin) tonu Türkiye’dedir.
Toryumun nükleer santrallerde uranyum yerine kullanılacağı en az 10 yıl önce ispatlandı. Dünyada toryumla çalışan bir nükleer santral henüz yoktur. Sadece prototipler var. Avrupa’nın toryumla çalışan ilk prototip nükleer santralinin 2005’te faaliyete geçeceği tahmin edilmektedir.
Protonun toryum çekirdeğiyle çarptırılması neticesinde çok büyük enerji ortaya çıkar. Bu ısı, elektrik enerjisine çevrildiği gibi, büyük bir şehrin (merkezi) ısıtılmasında da kullanılır. Toryum nükleer santrallerde kullanıldığında kesinlikle patlama tehlikesi yoktur.
Toryum kullanıldığı takdirde Türkiye’nin asırlarca enerji meselesi halledilir. Ancak çok uluslu şirketler ele geçirirse sadece avucumuzu yalarız. 21. asırda uranyumun yerini (toryum) ve petrolün yerini (bor) alarak stratejik madde haline gelecektir. Bu madenler de dünyada en fazla bizim ülkemizde bulunmaktadır.
Toryum çok kıymetlidir. Dünyadaki toryumdan elde edilecek enerji uranyum, kömür ve fosil yakıtlardan elde edilecek enerjilerin toplamından fazladır. Türkiye’de Eskişehir çevresinde bulunmaktadır.
Toryum, radyoaktif metalik bir elementtir. (Th) sembolü ile gösterilir. Atom numarası 90 ve atom ağırlığı 232.038’dir. Kurşun yumuşaklığında ve kolay işlenebilen bir metaldir. Özgül ağırlığı 11.71 gr/santimetreküp, Erime noktası 1750 santigrat derece, kaynama noktası 3850 santigrat derecedir. Asitlerde ve bazlarda çözünmez. Th 223’ten Th 235’e kadar 13 radyoaktif izotopu vardır. Tabii halde bulunan yegane izotop Th 232’dir.
Toryum-232 atom çekirdeği nötron absorbsiyonu ile uranyum-233’e dönüştürülebildiğinden önemli bir nükleer enerji kaynağı olur.
Metalik toryum, Magnezyumla olan alaşımı roket ve uçakların yapımında kullanılır. Toryum florür yüksek sıcaklık seramiklerinde, toryum oksit nükleer yakıtlarda, tıpta, seramik ve elektronik alet yapımında kullanılır.
 M. Necati Özfatura t 22.10.2002