MAKALE............. İNSAN İSİMLERİ HAKKINDA

Millî ve mânevî kültürümüze uygun İslâm büyükleri ve millî kahramanlarımızın ismi verilen çocuklar, onları hatırlar ve onlar gibi olmaya özenirler. Bir kimsenin Türk mü, Müslüman mı olduğu isminden anlaşılır. Peygamber efendimiz “Kötü ismi olan bunu güzel isme çevirsin!” buyurdular. Dinimizin usullerine göre, doğan çocuğun sağ kulağına ezan, sol kulağına ikâmet okunarak ismi verilir.
Çocuklara; Abdullah, Abdurrahman, Muhammed, Ahmed… gibi isimleri koyanı Allahü teâlâ sever. Bu mübârek isimleri alay ederek bozmak, meselâ Mehmed’e “Memo”, Hasan’a “Hasso”, İbrahim’e “İbo” demek büyük günahtır. (Tam İlmihâl)
Türkler, Peygamberimize olan muhabbet ve bağlılıklarından dolayı çocuklarına en çok Muhammed ismini veriyor. Edep ve hürmetten dolayı Muhammed, “Mehmed” olarak telaffuz ediliyor. Bu isimlerden başka, çocuklara, sahabelerinin isimleri; Ebubekir, Ömer, Osman, Ali, Hasan, Hüseyin... diğer sahâbelerin, evliyâların isimleri konulabilir. Türk devlet adamları ve kahramanları Tuğrul, Çağrı, Selçuk, Timur, Alparslan, Orhan gibi isimler de verilebilir.
Bazı kimseler de memleketlerindeki evliyâların isimlerini koyuyorlar. Bazan doğum zamanına göre isim verilmektedir. Şaban, Ramazan, Berat, Abdülkadir ismi çok konulmaktadır.
Son senelerde; “Seyfeddin”, “Nureddin” gibi pek çok ismin sonundaki “din” “tin”e çevrilince, kelimelerin sertleşmesinden başka, mânâları da bozuldu. 
1934’te çıkarılan kanunla da; Hacı, Hoca, Hafız, Zâde, Molla, Ağa, Paşa, Efendi, Bey, Beyefendi, Hanım... gibi unvanların kullanılması yasaklandı.
Nüfus müdürlükleri, soyadı almak için gelen vatandaşlara çeşitli zorluklar çıkarırlardı. Kendileri soyadları verirlerdi. Meselâ: Böcek, geyik, dana, tosun, koç, koyun, sülük, tavşan, tilki, ördek, taş, toprak, çamur, kavak... Batılılaşmak için insanlara soyadlarıyla hitap edilmeye başlanıldı. Meselâ; Sayın Genel Müdür Geyik gibi… Genç muhabir, spiker ve sunucular; babası yaşındaki kimselere sadece soyadları ile hitap ediyor. Bu da Türk örf ve âdetine hiç uygun olmuyor. 2017 yılında çıkan kanunla isteyenlere, soyadlarını değiştirebilme imkânı verildi.  Numan Aydoğan Ünal  TÜRKİYE GAZETESİ
09.05.2021