GÜNÜN TARİHİ........... HÂCI BEKTÂŞ-I VELÎ

İsmi Muhammed bin İbrahim Ata’dır. 16 Ağustos 1371 tarihinde Kırşehir’de vefât etti. Osmanlı Sultanı Orhan Gazi ile sohbet etti. Hâcı Bektâş-ı Velî’nin tarihî şahsiyeti ve Anadolu’ya gelmeden önceki hayatı hakkında Vilâyetnâme’de yer alan menkıbevî bilgiler dışında kesin bir şey söylemek mümkün değildir. Yeniçeri Ocağı kurulurken duâ eden Hâcı Bektâş-ı Velî hazretleri, içinde çorba pişirildiği kendi kazanını,Yeniçerilere hediye etmişti. Talebelerine ve bağlılarına Bektâşi denildi. Fakat sonradan onun iyi usûllerini, kötü insanlar bozdular. Hurûfiler de kendilerine Bektâşi demektedirler.
Hâcı Bektâş-ı Velî hazretleri bir sohbetinde buyurdu ki:
“Allahü teâlânın dostlarını ve kerâmetlerini tasdik etmek îmândır. Zira onlar, kendi nefislerinin arzularını, dünyayı sevmeyi bıraktılar. Allahü teâlâya yaklaştıkça, Rablerine olan korku ve saygıları gittikçe çoğaldı. Allahü teâlâ, o velilerin hatalarını yüzlerine vurmadı. Sen ise, her gün türlü günahlar işliyorsun haramdan kaçmıyor, bulduğunu yiyip giyiyorsun. Yaradanın nîmetlerini yiyor ama, emirlerine uyup, yasaklarından kaçınmıyorsun? Hiç, Allahü teâlânın cezalandırmasından korkmuyor musun ki, kötü işleri yapmaya devam ediyorsun?”
Hâcı Bektâş-ı Velî buradaki ikâmeti esnasında Seyyid Mahmûd-ı Hayrânî, Ahî Evran gibi büyük Rum velîleriyle yakınlık kurar; çevredeki gayri müslimlerle yakın ilişkiler içine girer. Tanıştığı Moğol otoritelerinden bir kısmının Müslüman olmasını sağlar. Birçok halîfe yetiştirir; ölümünden az önce her birine icâzetnâmesini vererek Anadolu’nun bir bölgesine yollar ve kendisi de kerâmetine yakışır bir şekilde vefât eder.
Fuad Köprülü, XIV. yüzyılda Hâcı Bektâş-ı Velî’nin Sulucakarahöyük’teki tekkesinden yetişen biri Hâcı Bektâş-ı Velî kültürünün yayılmasında nasıl büyük bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Yaşadığı dönemde pek tanınmayan bu kimse, gerek hayatta iken gerekse ölümünden sonra zaman içinde anlatılan ve üretilen menkıbeler aracılığıyla Orta ve Batı Anadolu’da tanıtan Abdal Mûsâ olmuştur.