SOHBET............. İSLÂMIN TEMELİ GÜZEL AHLÂKTIR

Her binanın bir temeli vardır. İslâmın temeli de güzel ahlâktır. Edep ve hayânın dînimizdeki yeri çok mühimdir. Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyuruluyor ki: “Îmân edenler arasında hayâsızlığın, kötülüğün yayılmasını isteyenler (ve sevenler) için dünyada da, âhırette de elîm bir azap vardır.” [Nûr, 19]

Allahü teâlâdan utanmak, îmânın kuvvetli olduğuna, hayâsızlık da îmânın zayıf olduğuna alâmettir. Hadîs-i şerîfte; “Hayânın azlığı küfürdendir.” buyuruldu. Yâni hayâsız kimse, zamanla küfre kadar gidebilir. Hayâ, îmânın esasındandır. Hayâsı olan Allahtan utandığı için, günahtan çekinir. İnsanlardan utanmayan Allahtan da utanmaz. İnsanlardan utanarak günahı gizlemek de hayâdandır. İnsanlardan utananın, Allahü teâlâdan da utandığı anlaşılır. Çünkü hadîs-i şerîfte; “Allahtan sakınan, insanlardan da sakınır.” buyuruluyor. Müminin, önce Allahü teâlâdan hayâ etmesi gerekir. Bunun için, ibâdetlerini sıdk ile, ihlâs ile yapmalıdır. Hayâ, günahlarını, kabahatlerini göstermemeye denir. İbâdetlerini başkalarına göstermekten hayâ etmek câiz değildir. Bunun için, vaaz vermekten ve emr-i marûf ve nehy-i münker yapmaktan [Ehl-i sünnet kitaplarını yaymaktan] hayâ etmek câiz değildir. “Hayâ îmândandır.” hadîs-i şerîfindeki hayâ, kötü, günah şeyleri göstermekten utanmak demektir.

Allahü teâlânın verdiği bütün nîmetlerde, nîmeti vereni görmeli, dâima O’nun huzûrunda olduğunu düşünmeli, meselâ; otururken, yatarken, edebe riâyet etmelidir. Yerken, içerken, konuşurken, okurken, yazarken ve her çeşit iş yaparken, bütün bunların Allahü teâlânın kudretiyle yapıldığını, bütün işlerde, O’nun emrine uyup yasak ettiklerinden sakınmayı düşünmelidir.

İmâm-ı Rabbânî hazretleri, “Edebi gözetmek, zikirden üstündür. Edebi gözetmeyen Allaha kavuşamaz.” buyuruyor.

Bâzı İslâm âlimleri buyuruyorlar ki: Güzel ahlâk; güler yüzlülük, cömertlik ve kimseyi üzmemek demektir. Güzel ahlâkın en azı, meşakkatlere göğüs germek, bütün insanlara karşı şefkatli olmaktır. Kısacası Müslüman, hasreti çekilen insan demektir.

Prof. Dr. Ramazan Ayvallı TÜRKİYE GAZETESİ 18.02.2020

Erkek: Abdülkadir - Kız: Adalet - Yemek: Taze fasulye, Karışık kızartma, Üzüm.